همدلى با طبیعت

دل بشر هرچه سیاه‏تر شد و در هبوطِ بیشتری فرو رفت، علم او بیشتر علم سلطه و غلبه و استیلا بر دیگران شد و به علم ابزار و تکنیک تغییر ماهیت داد. و نه تنها مانع فهم درست ما از طبیعت شد بلکه مانع از آن گشت تا انسان‌ها با طبیعت به عنوان آیت الهى همدلى و ارتباط داشته باشند و همدلى انسان‌ها با یکدیگر و با خداى خودشان، مورد غفلت قرار گرفت.

مدیحه‌سرایىِ تجدّد

در دوره‌ی تجدّد نسبت ما با عالم، نسبتی خودخواهانه و متکبّرانه بود و در این امر به شیطان اقتدا مى‏کردیم که ما را به شجره‌ی ممنوعه نزدیک کرد و از عبودیت بازمان داشت. با نزدیکی به شجره به‌خود حقّ دادیم هرطور که خواستیم اشیاء را تعریف کنیم و در آن‌ها تصرّف نمائیم.

تکرار بهشت

چنان‌چه ولایت باطنى امام بر قلب انسان ظهور کند با توجّه به وجود سراسر قدسی امام، زمینه‌ی قربِ هر انسانى با عالم قدس فراهم می‌شود و انسان در عالمی وارد خواهد شد شبیه عالمی که از آن هبوط کرد و لذا می‌توان گفت: در پایان زمین و در دوران بلوغ آن دوباره قصّه‌ی ورود آدم‌ها به بهشتی که از آن هبوط کرده‌اند تکرار مى‏گردد.

انتظار و خودآگاهى

انسان های خودآگاهى که در پرتو فرهنگ انتظار، از مدرنیسم و تجدّد روی برگردانده اند خوب می‌فهمند با استیلای فرهنگ مدرنیته چه چیزی را از دست داده اند و چگونه طوفانِ انسان براندازِ آن فرهنگ، خانه‌ی ایمان آن ها را از جا کنده و ویران کرده و در نتیجه روز به روز به عظمت وعده‌ی بزرگ خداوند بیشتر پی می‌برند و با انتظار به تحقق آن وعده، تنهایى خود را حیات مى‏بخشند.

نتایج روح غیب‌اندیش

راز این‌که در شیعه روح غیب‌اندیشى همواره با طراوت مانده، گوهر انتظار است. انتظاری که موجب می‌شود تا انسان جهت قلب خود را از زمین به‌سوی آسمانِ معنویت بیندازد، آن‌هم نه معنویتی نازل شده بلکه توجّه به قلّه‌ی معنویت که مقام ولایت مطلقه‌ی حضرت بقیة‌اللهاست.

سقوط آخرالزّمانى

اوّلین شرطِ دل‌سپردن به امام، خودآگاهى از بی‌هویتی و سقوطى است که در ظلمات

آخرالزّمان براى انسان‌ها واقع می‌شود. سقوط در باورهاى پوچ و باطل و سقوط

در اعمالی سراسر فاسد و جهنّمى. وقتى انسان با آسمانِ معنویت قطع رابطه 

کرد و از نظر به ‌واسطه‌ی فیضِ بین زمین و آسمان محروم گشت به دوره‏اى که به

خودىِ خود دوره‌ی اعتقادات سیاه و گرفتارى انسان به عقل معاش است وارد می‌شود،

در حالی‌که پارسایان در زمان غیبتِ امام به دوره‏اى دیگر مى‏اندیشند و منوّر به نورِ روحیه‌ی انتظار هستند.

امام زمان (عج) واقعی‏ترین مخلوق

اگر همه‌ی اصالت‏ها در مقام مبارک امام مستقر است پس وعده‌ی هرکس اگر در آن‌جا نباشد در هر جاى دیگرى باشد در جای خود نیست. محل اصلى حضور ما در بیرون نیز آن زمانى است که امام ظهور کنند.

وعده‏گاه اولیاء

وعده‌گاه مؤمنینِ صاحب بصیرت، در سیر باطنی و جهان درون، قلب امام زمانg می‌باشد و در جهان بیرون و سیر آفاقی، نظردوختن به ظهور مبارک آن حضرت.

روحِ منتظر

با توجّه به امر فوق است که عرض می‌کنم، روح منتظر روح بزرگى است با خصوصیّات خاصی که انسان منتظِر را در «افضل عبادات» وارد کرده. روح منتظر، روح انسان بصیرى است که از همه‌ی جهات به زمانه آگاه است، نه فریب زرق و برق وضع موجود را می‏خورد و نه از مقصد اصلی‌اش غافل است، خوب مى‏فهمد که ریشه‌ی انحراف‌ها کجا است و راه درمان آن چیست.

خاتم ولایت

همان‌طور که نتیجه‌ی کارِ تمام انبیاء به‌صورت کامل در مقام خاتم نبوّت جلوه کرده‏ و همه‌ی آن‌چه بشر در رابطه با نبوّت نیاز دارد در خاتم نبوّت موجود است، تمام آن‌چه انسان براى ولىُّ‌اللّه شدن نیاز دارد در وجود مبارک خاتم ولایت متجلّى است.